Jurisprudentie: teveel opgenomen verlof?

Bij het einde van de arbeidsovereenkomst kan de werkgever vorderingen op de werknemer verrekenen met het salaris of andere te betalen bedragen in de eindafrekening. Te veel genoten verlof kan dan worden verrekend. Geen verrekening wanneer de werkgever verantwoordelijk is voor het negatief verlof, aldus de kantonrechter van de rechtbank Midden-Nederland d.d. 29 september 2021 (ECLI:NL:RBMNE:2021:4713). Zo moet de werkgever erop letten dat het negatief verlofsaldo niet te hoog wordt. Bovendien moet de werkgever de werknemer in de gelegenheid stellen de min uren te compenseren.

Wat speelt er in deze zaak?
Werkneemster heeft een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Afgesproken is dat ze de uren van de opleiding, die ze tijdens werktijd volgt, in mindering brengt van het verlofsaldo. Deze gemiste werktijd moet zij op een ander moment inhalen. Kort voor het einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd meldt de werkgever het contract niet te verlengen. Bij einde dienstverband verrekent de werkgever het negatieve saldo van 246 verlofuren.

De werkgever hanteert een 'tijd-voor-tijd’ systeem: de te weinig gewerkte uren op de ene dag kunnen worden gecompenseerd door op een andere dag meer uren te werken. Is aan het einde van de week meer dan 40 uur gewerkt dan worden de extra uren toegevoegd aan het verlofsaldo.

Wie is er verantwoordelijk voor het negatieve verlofsaldo?
De kantonrechter merkt op dat de discussie de beoordeling over de min-uren en vakantie-uren in elkaar overlopen. Omdat zowel werkgever als werknemer de min-uren als vakantie-uren aanmerken gaat de kantonrechter hierin mee.

Als een werknemer de mogelijkheid krijgt om te weinig gewerkte uren te compenseren met meer uren te werken, heeft de werknemer alleen recht op het volledig loon indien het werk ook daadwerkelijk wordt ingehaald. Werknemer moet wel in de gelegenheid worden gesteld om de min-uren door meer werken te compenseren.

Neemt een werknemer meer vakantie-uren op dan waar hij recht op heeft, dan komt dit in beginsel voor rekening van de werknemer en bestaat er geen recht op loon over deze uren. De kantonrechter merkt op dat het niet zonder meer mogelijk is om het teveel opgenomen verlof in het ene jaar te compenseren in het daaropvolgende jaar, zeker niet als dit leidt tot minder dan het wettelijk minimum verlof. De kantonrechter oordeelt dat de werkgever de zorgplicht heeft te voorkomen dat het inhalen van de niet gewerkte uren feitelijk onmogelijk wordt. Dit geldt zeker in het geval van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd.

De werkgever moet er dus op toezien dat er niet jaarlijks een te groot negatief verlofsaldo ontstaat. De werkneemster zelf is hier ook verantwoordelijk voor. Omdat het systeem van de werkgever in deze zaak te veel uitgaat van dat niet gewerkte uren kunnen worden ingehaald, komt het niet volledig verrichten van de overeengekomen arbeid niet voor rekening van werkneemster. Daar komt nog bij dat de werkgever de werkneemster de mogelijkheid heeft ontnomen het negatief verlofsaldo weg te werken door kort voor het einde van de arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd te melden het contract niet te verlengen. Het gevolg: de werkgever mag het negatief verlofsaldo niet met de eindafrekening verrekenen.

Conclusie
Spreek heldere spelregels af bij een 'tijd-voor-tijd-systematiek' door bijvoorbeeld een maximum af te spreken van het aantal min-uren dat in een bepaalde periode mag ontstaan. Stel de werknemers bijvoorbeeld maandelijks op de hoogte van het saldo min- of plusuren en stuur tijdig op het compenseren of opnemen van deze uren. Want verrekenen van het aantal min-uren aan het einde van het dienstverband is niet mogelijk als de werkgever verantwoordelijk is voor het ontstaan hiervan.

Gabriëlle Verberne