Een veilige werkplek begint niet met een protocol. En ook niet met een checklist of een vertrouwenspersoon. Het begint bij mensen.
Bij gedrag dus. Bij cultuur. Regels helpen, maar ze zijn niet genoeg. Sociale veiligheid ontstaat in de praktijk. In hoe je met elkaar omgaat. In wat je zegt, en misschien nog wel meer: in wat je laat liggen.
Van papier naar praktijk
Sociale veiligheid gaat over de grote dingen: pesten, discriminatie, grensoverschrijdend gedrag. Maar minstens zo vaak zit het in kleine signalen. Een opmerking die net te scherp is. Een collega die telkens wordt genegeerd. Een klacht die niet serieus genomen wordt. Juist die momenten bepalen of mensen zich veilig voelen. Of juist niet. Want wie niks zegt, zegt óók iets. In onze sectoren is veel goed geregeld. Dat is mooi. Maar veiligheid op papier betekent nog geen veiligheid in de praktijk. Een sociaal veilige cultuur vraagt iets anders. Het vraagt mensen die durven te kijken. Die durven te benoemen wat ze zien. En die verantwoordelijkheid nemen. Niet alleen als het misgaat, maar juist ook ervoor.
Zelfinzicht, lef en eerlijkheid
Veel leidinggevenden denken: dit ligt bij HR of bij HSE. Maar dat is een misverstand. Sociale veiligheid is geen afdeling. Het is een houding. En het gedrag van het management en leidinggevenden is de norm. Als jij niet laat zien dat je openstaat voor feedback, dan zal niemand die geven. Als jij wegkijkt van gedrag dat niet klopt, dan gaan anderen dat ook doen. En als jij de toon zet van vertrouwen, respect en aanspreekbaarheid, dan gebeurt er iets anders. Dan ontstaat er ruimte. Ruimte om te zeggen wat je echt denkt. Om fouten te maken zonder afgerekend te worden. Om elkaar aan te spreken zonder dat het escaleert. En ja, dat vraagt wat. Het vraagt zelfinzicht, lef en eerlijkheid. En soms ongemakkelijke gesprekken. Maar weet ook dat er iets moois gebeurt als je die ruimte creëert. Teams worden hechter. Medewerkers voelen zich veiliger. Mensen gaan beter samenwerken. En uiteindelijk presteert de organisatie beter.
Wat kun jij doen?
Dát is precies waar het programma ‘Feel Be Act Safe!’ over gaat. Niet over regeltjes, maar over gedrag. Niet over vingerwijzen, maar over samen leren. En vooral: over actie. Want het begint bij zien. Maar het eindigt pas als je ook echt iets doet. Dus kijk eens rond op je werk. Wat zie jij gebeuren? Waar blijft het stil? En durf je dan de vraag te stellen: wat kan ík doen om het veiliger te maken?
Durf jij het verschil te maken?
Meer weten?
Volg het webinar 'Sociale veiligheid is geen luxe, maar noodzaak! op 18 september 2025. Of neem contact op met Andrea van de Velde, Programmamanager Feel Be Act SAFE.
Het programma Feel Be Act Safe is een intersectoraal programma dat de komende 4 jaar op het gebied van psychologische en sociale veiligheid allerlei initiatieven ontwikkeld met en voor bedrijven binnen de sector Grondstoffen, Energie & Omgeving (GEO), Netwerkbedrijven (NWb) en Productie & Leveringsbedrijven (PLb).