ABP heeft het voornemen om per 1 januari 2027 over te stappen naar het nieuwe pensioenstelsel.
Wat houdt dat in en wat betekent dit voor het Verantwoordingsorgaan (VO) van het ABP?
Aan het woord zijn Arjan Guijt en Rolf Blankemeijer, beiden adviseurs bij de WENB. Arjan zit in het VO namens de Vwvw, de werkgeversvereniging voor de waterschappen en Rolf namens de werkgevers binnen de WENB.
Wat doet het Verantwoordingsorgaan?
Arjan: ‘Het VO bestaat uit 48 leden die de belanghebbenden bij het pensioenfonds ABP vertegenwoordigen. Dit zijn de werkgevers en de verschillende groepen van deelnemers zoals de actieve nog werkenden en de gepensioneerden. Het VO lijkt een beetje op een Ondernemingsraad van een bedrijf. Het VO beoordeelt het functioneren van het bestuur ABP en adviseert gevraagd en ongevraagd het bestuur ABP.’
Wat gaat er bij ABP gebeuren?
Rolf: ‘Per 1 januari 2027 gaat ABP over van een pensioenregeling waarbij iedere deelnemer per jaar een vast bedrag aan uitkering opbouwt naar een systeem waarin medewerkers een meer individuele pensioenpot gaan opbouwen. In het nieuwe pensioenstelsel staat daardoor niet vooraf vast welk bedrag aan pensioenuitkering je in een jaar met de betaalde pensioenpremie opbouwt. Dit is bijvoorbeeld afhankelijk van de leeftijd van de werknemer waarop de pensioenpremie wordt betaald. De pensioenuitkering is immers voortaan meer afhankelijk van de hoogte van de betaalde pensioenpremie en het behaalde rendement op de beleggingen. Jongere medewerkers zullen door die langere beleggingshorizon dus meer pensioen krijgen voor hun premie dan oudere medewerkers.’
Alle bestaande rechten op een bepaalde pensioenuitkering moeten dus omgezet worden in persoonlijke pensioenkapitalen. Dit is een enorme operatie. Er moet immers een pot van ruim 500 miljard euro worden verdeeld over ruim 3 miljoen deelnemers. Dat moet natuurlijk zorgvuldig gebeuren. De wet zegt dat dit op een evenwichtige wijze moet gebeuren waarbij rekening wordt gehouden met de belangen van alle deelnemers. Dat klinkt logisch maar is ook meteen het lastigste. De deelnemers hebben namelijk niet allemaal dezelfde belangen. Een gepensioneerde die nu al een pensioen ontvangt heeft bijvoorbeeld belang bij een zo hoog mogelijke uitkering op de hele korte termijn. Voor een jongere medewerker hoeft de pensioenuitkering niet op dit moment helemaal zeker te zijn maar heeft wel belang bij zekerheid op de middellange en langere termijn. Dus wat moet je doen? Gaan we al het kapitaal direct toekennen aan de deelnemers wat nu tot hogere uitkeringen leidt of gaan we wat geld in een reserve stoppen wat ten koste gaat van de uitkeringen nu maar wat zekerheid op langere termijn biedt?’
Houdt het ABP ook rekening met specifieke groepen van deelnemers?
Arjan: ‘De huidige pensioenregeling kende een doorsneepremie. Dit betekent dat jongere medewerkers feitelijk bijdragen aan de pensioenopbouw van hun oudere collega’s. In de nieuwe pensioenregeling verdwijnt de doorsneepremie. Dat betekent dat medewerkers rond de middelbare leeftijd in het verleden wel hebben bijgedragen aan de pensioenopbouw van hun oudere collega’s, maar die door afschaffing van de doorsneepremie hier zelf niet meer van gaan profiteren als zij ouder zijn.' In welke mate moet deze groep van medewerkers worden gecompenseerd? 'Bij het invaren is daarom een compensatieregeling voor deze groep van deelnemers vastgesteld. Compensatie bij de overgang naar de nieuwe pensioenregeling is een eenmalig bedrag dat sommige deelnemers van rond de middelbare leeftijd ontvangen om een mogelijk nadeel van de nieuwe regeling te herstellen. Zo wordt de overgang eerlijker gemaakt voor groepen van wie de toekomstige pensioenopbouw kan tegenvallen onder het nieuwe systeem. De compensatie wordt betaald uit het pensioenvermogen, is afhankelijk van de dekkingsgraad en de hoogte van de pensioengrondslag en leeftijd van de deelnemer. ‘
Wat is de rol van het Verantwoordingsorgaan in de overgang naar een nieuwe pensioenregeling?
Rolf: ‘Het bestuur van het ABP heeft veel berekeningen gemaakt en alternatieven afgewogen en is tot een voorstel voor een verdeelsleutel gekomen voor de toedeling van het huidige pensioenkapitaal aan de verschillende deelnemers. Dit omzetten van het pensioenkapitaal wordt het invaren genoemd. Het Verantwoordingsorgaan heeft een wettelijk adviesrecht met betrekking tot het invaarplan en moet beoordelen of de door het bestuur van ABP voorgestelde verdeling van het pensioenkapitaal op een evenwichtige manier gebeurt. In het Verantwoordingsorgaan zitten de verschillende categorieën van deelnemers en de werkgevers met zoals gezegd ieder hun eigen belangen. Ik kan je verzekeren dat het bespreken van de invaarregels tot levendige discussies binnen het Verantwoordingsorgaan heeft geleid.’
En nu heeft het Verantwoordingsorgaan een positief advies gegeven over het invaarplan van het ABP. Wat betekent dat nu?
Arjan: ‘ABP kan nu verder met de implementatie van de nieuwe pensioenregeling. Op 1 januari 2027 moet dat helemaal afgerond zijn. In de komende maanden zullen werkgevers en medewerkers door ABP geïnformeerd worden over wat dit voor hen betekent. Medewerkers ontvangen naar verwachting medio 2026 een overzicht van hun huidige pensioenrechten en de rechten die zij krijgen na de overgang naar de nieuwe pensioenregeling. Dat is best spannend want dan zal ook blijken wat de effecten zijn van de nieuwe pensioenregeling. Uiteraard hoopt iedereen dat de nieuwe pensioenregeling tot betere pensioenresultaten leidt. Dat was uiteindelijk toch een belangrijke doelstelling van de hele operatie.’
Lees ook het nieuwsartikel van ABP: Belangrijke stap in overgang naar nieuwe regels voor pensioen