Innovatieve ideeën gezocht om vijver met technici daadwerkelijk te vergroten!
Aan het woord is Marinika Knoef, programmamanager Future Fit: "Zolang ik in de arbeidsmarktwereld werk, inmiddels bijna 30 jaar, is er een tekort aan technisch personeel. Door de jaren heen heb ik vele initiatieven voorbij zien komen, succesvolle projecten en flops."
Klik op de visual voor een vergroting
"Ook zie je dat bepaalde projecten zich herhalen en als zeer innovatief gepresenteerd worden terwijl het vaak oude wijn in nieuwe zakken is. Al is daar niets mis mee. In de jaren negentig is de Stimulus-cirkel ontwikkeld, met oplossingen om te werken aan de knelpunten van de arbeidsmarkt. De teksten en sommige oplossingen zijn uiteraard ingehaald door de tand des tijds, maar vele zijn nog even actueel als toen."
De arbeidsmarktcirkel is ontstaan uit het idee dat er veel partijen actief zijn op de arbeidsmarkt en hoe je die op een goede manier in stelling brengt. Het geeft weer dat je kunt ingrijpen op vier gebieden:
- reserves
- onderwijs
- werkenden
- bedrijfsvoering
Reserves: mensen die beschikbaar zijn op de arbeidsmarkt, denk hierbij aan de mensen die graag willen werken, de zij-instroom, de intersectorale mobiliteit, maar ook bijvoorbeeld potentie uit het buitenland. Hoe krijg je ze naar het beschikbare werk in een regio.
Onderwijs: de juiste loopbaankeuzes van jongeren en over het kiezen voor richtingen met arbeidmarktpotentie, maar ook hoe het onderwijs aansluit op de vraag van het bedrijfsleven.
Werkenden: hoe je werknemers continu blijft ontwikkelen en bijscholen op wat nodig is voor het werk.
Bedrijfsvoering: haakt in op o.a. technologische vernieuwingen, waardoor er mogelijk minder beroep op menskracht gedaan hoeft te worden. Wat kun je aanpassen binnen de bedrijfvoering in de organisaties en hoe verhoog je de kwaliteit van werken?
"Verschillende partijen zijn verantwoordelijk voor deel van het arbeidsmarktbeleid binnen de cirkel. De gemeenten/UWV zijn verantwoordelijk voor het mobiliseren van de stille reserves en uitkeringsgerechtigden. De onderwijsinstellingen voor het onderwijs en het bedrijfsleven voor de bedrijfsvoering en de werkenden. Op dit speelveld van de arbeidsmarkt maken de verschillende partijen, onderwijs, bedrijfsleven en overheid gezamenlijk afspraken binnen allerlei projecten.
Zo wordt de aanpak die nodig is om de uitdagingen op de arbeidsmarkt aan te gaan op elkaar afgestemd. En zo houd je overzicht op het totaal en kun je gezamenlijk focus aanbrengen op wat nodig is. Je hebt elkaar ook nodig. In de ringen staan de diverse acties besproken die je aan kunt pakken. Deze arbeidsmarktcirkel dateert van de jaren '90, maar de vele interventies zijn tot op de dag van vandaag actueel."
Een doorbraak is nodig
"Met deze arbeidsmarktcirkel in mijn achterhoofd en de urgentie van de vraag naar vakkrachten in onze sector intrigeert het mij al jaren, hoe we nu echt een doorbaak kunnen krijgen. Hoe komt er structureel meer aanwas voor de techniek? In basis helpt het om kinderen en jongeren te stimuleren voor de techniek te kiezen. Door ze nieuwsgierig te maken naar de techniek. Hier kan je al van jonge leeftijd af aan mee beginnen. Dat doen wij ook in o.a. de campagnes voor de NWb en GEO sector.
De instroom van jongeren in technische opleiding blijft echter al decennia achter bij de behoefte. Niet alleen de energiesector vergrijst, maar dit zie je dwars door alle technische sectoren heen. De komende jaren zullen dus naast groei van de werkgelegenheid, ook vele technische vakkrachten de sector uitstromen. De instroom in het onderwijs blijft achter bij de behoefte. Ook laat de instroom in de bètatechnische lerarenopleidingen de laatste tien jaar een daling zien. Hoewel de arbeidsparticipatie van bijvoorbeeld vrouwen is toegenomen, kiezen deze toch nog relatief weinig voor een technisch beroep. Er werken gemiddeld 14% vrouwen in een technisch beroep en 86% mannen."
Dit roept bij mij de veel vragen op. Moet je nu juist breed opleiden en de bedrijven specialistische masters laten verzorgen voor de specifieke vakkennis of laat je diversiteit in opleidingen binnen het beroepsonderwijs verder groeien?
"Zijn BBL-trajecten op Havo en VWO niveau een oplossing? Kun je leren en werken ook verder doorvoeren binnen het HBO- en WO onderwijs en hoe zit dat dan met de benodigde theoretische kennis? Kun je de zij-instroom proactief ‘op voorraad’ omscholen voor de tekort-beroepen. Het is duidelijk dat de huidige arbeidsmarkt vraagt om wendbare medewerkers.
Er is volop aandacht voor Leven Lang Ontwikkelen: hoe bevorder je de leercultuur binnen bedrijven, hoe ontzorg je het MKB hierbij? Hoe heb je oog voor meer inclusiviteit en diversiteit binnen de techniek. Wat moet er gebeuren om andere doelgroepen die traditionele minder voor de techniek kiezen te verleiden? Hoe creëer je loopbaanpaden over sectoren heen om de vijver daadwerkelijk te vergroten?
Het is mooi om te zien dat er intensief tussen sectoren binnen de triple-helix wordt samengewerkt om aan al deze vraagstukken te werken. Alle projecten leveren een bijdrage en er is ook niet één oplossing. Toch denk ik dat we meer kunnen en moeten doen om dit hardnekkig arbeidsmarktknelpunt te doorbreken."
Denk je mee?
"Daarom roep ik je op: meld je ideeën om de instroom in de techniek te vergroten. Of het nu om iets kleins in het hier en nu gaat, of om grote doorbraken, mail ze mij!"
Wordt vervolgd...
Marinika Knoef, programmamanager Future Fit