Column Reinier Rutjens: 'Op zoek naar het schaap met vier poten!'
Het kan verkeren. Vorig jaar, aan het begin van de coronacrisis, verwachtten wij nog een ernstige economische crisis; op dit moment lijkt het wel of het allemaal niet op kan. De economie veert in een ongelofelijk tempo weer op.
Dat is natuurlijk heel goed nieuws, maar het brengt ook gelijk weer een oud probleem boven tafel: de tekorten op de arbeidsmarkt. Niets nieuws gezien de demografische opbouw van Nederland, maar toch lijken we ons opnieuw door dit gegeven te laten verrassen. Bedrijven zijn naarstig op zoek naar nieuwe mensen. In het onderwijs, de zorg en de bouw was het tekort aan personeel al langer duidelijk.
Ook lazen we onlangs dat de spoorwegen soms geen treinen kunnen laten rijden als gevolg van personeelstekorten. En tijdens mijn vakantie ontmoette ik een caféhouder die vertelde dat hij de openingsuren van zijn zaak had beperkt en dat zijn oude vader in de keuken stond, stomweg omdat hij geen personeel kon vinden.
Ik geloof er niet in dat hogere lonen of retentiebonussen de meest efficiënte instrumenten zijn om de personeelsschaarste het hoofd te bieden. Werkgevers en sectoren gaan dan tegen elkaar opbieden. Dit leidt naar mijn gevoel alleen tot kostenstijgingen voor het nieuwe, maar ook voor het zittende personeel, hetgeen uiteindelijk in de prijzen wordt doorberekend. Bij een gelijkblijvende productiviteit leidt dit weer tot loonstijgingen. Die aanpak leidt per saldo tot een gering aantal winnaars en vooral veel verliezers.
Wat het nog erger maakt is dat de schaarste op de arbeidsmarkt in de komende jaren alleen nog maar verder zal toenemen, onder andere door de pensionering van babyboomers. Wij moeten dus écht aan de slag gaan!
Ik denk dat we er beter aan kunnen doen om de poel met beschikbare arbeidskrachten waarin wij als werkgevers vissen te vergroten. Dit kan door het opnemen van mensen die op dit moment vaak in de eerste ronde van de vacaturevervulling afvallen. Ik denk aan mensen die nog niet voldoende geschoold zijn, en aan mensen die als gevolg van lichamelijke beperkingen, cultuurverschillen, leeftijd of een taalbarrière een achterstand op de huidige arbeidsmarkt hebben. Het zou in mijn ogen fantastisch zijn om de huidige personeelsproblematiek om te zetten in een uitdaging, om ook deze mensen in het arbeidsproces op te nemen.
Dat betekent dat werkgevers creatief moeten worden bij het zoeken naar personeel. Ik denk dat die vindingrijkheid en bereidheid om zaken net even anders te doen nog wel iets verbeterd kan worden. Naar mijn idee zijn recruiters nog te vaak op zoek naar het schaap met de vijf poten: een kandidaat die perfect past op een openstaande vacature. Maar die schapen met vijf poten worden steeds zeldzamer. Het goede nieuws is dat er nog heel veel schapen met vier poten zijn, die met een beetje wil en wat ondersteuning geschikt zijn om de vacatures te vervullen. Laten we op zoek gaan naar het schaap met vier poten!
Reinier Rutjens