Reinier Rutjens: 'Blijf investeren, vooral in mensen!'

Reinier Rutjens

Prinsjesdag bracht geen grote verrassingen, maar het kabinet maakt wel de juiste keuze. Ondanks de onzekere toekomst durft het kabinet te investeren in plaats van te bezuinigen, zoals tijdens de vorige economische crisis in 2008. Het kabinet haalt infrastructurele investeringen naar voren, stopt 20 miljard euro in het Nationale Groeifonds en verlengt de herstelpakketten met negen maanden. Ook werkgevers moeten nu durven te investeren in mensen.

Want economische crisis of niet, een aantal ontwikkelingen blijven gewoon doorgaan. Mensen worden nog steeds ouder, wij vergrijzen en ontgroenen. Het aantal werkenden ten opzichte van de inactieven neemt af. Dit betekent dat de voor de coronacrisis ingezette krapte op de arbeidsmarkt zich, misschien met enige vertraging door de crisis, zal blijven voortzetten. En bovendien verandert dat het werk.

Naast investeren in de economie, blijft investeren in mensen dus noodzakelijk. Enerzijds betekent dit de uitdaging om mensen die door de coronacrisis hun baan zijn verloren, zo snel mogelijk in desnoods ander werk in een andere sector aan het werk te helpen. Laten we niet vergeten dat er voor de uitvoering van de energietransitie in de komende jaren nog steeds duizenden extra technische vakkrachten nodig zijn!
Anderzijds betekent dit dat mensen tot op hogere leeftijd op een gezonde en verantwoorde wijze moeten doorwerken. Wij kunnen het ons niet veroorloven om talent te verkwisten door prima inzetbare mensen op de bank te laten zitten. Dit is niet goed voor ons als maatschappij en ook zeker niet goed voor die mensen zelf. Iedereen moet naar vermogen kunnen meedoen in deze maatschappij. Werk is daar een belangrijk onderdeel van.

In het Pensioenakkoord staat de opdracht aan werkgevers en werknemers om verder te gaan met de ontwikkeling van duurzame inzetbaarheid. Het doel is dat medewerkers tot de pensioenleeftijd gezond kunnen doorwerken. De overheid stelt hier ruime budgetten voor beschikbaar. Blijven investeren in onze mensen dus! Dit kost tijd, aandacht en energie van alle betrokkenen. Het gevaar bestaat echter dat we, zeker in deze economisch minder rooskleurige tijden, ons weer laten verleiden tot het tegenovergestelde van investeren in mensen; namelijk het voortijdig afschrijven van mensen. Want naast de opdracht tot investeren in duurzame inzetbaarheid wordt in het Pensioenakkoord ook de (fiscale) mogelijkheid van een tijdelijke en financieel bescheiden vangnetregeling gegeven voor medewerkers die in de komende vijf jaar niet meer hun pensioendatum gezond werkend kunnen behalen.

'Verlies je niet in makkelijke 'oplossingen' voor de korte termijn, maar volg het voorbeeld van ons kabinet en blijf investeren in mensen, ook in moeilijker tijden!'

Ik maak mij grote zorgen dat deze tijdelijke vangnetbepaling voor een kleine groep uit het Pensioenakkoord de komende cao-overleggen gaat overheersen. Niet meer het investeren in duurzame inzetbaarheid staat voorop, maar het creëren van vervroegde uittredingsregelingen gaat de boventoon voeren. Ik denk dat dit een heilloze weg is. We hebben ruime ervaring kunnen opdoen met de VUT-regelingen uit de tachtiger jaren. Duur, een verkwisting van steeds schaarser wordend talent en een volslagen immobiliteit van de arbeidsmarkt voor met name ouderen was het gevolg. En ook de toenmalige jeugdwerkloosheid is er niet mee bestreden.

Opnieuw de VUT invoeren lijkt op korte termijn aantrekkelijk, maar ervaringen uit een niet zo heel ver verleden laten zien dat dit geen structurele, duurzame oplossing is. Sterker nog: het voorkomt dat we écht gaan werken aan duurzame inzetbaarheid. Ik doe daarom de oproep aan werkgevers en medewerkers: verlies je niet in makkelijke 'oplossingen' voor de korte termijn, maar volg het voorbeeld van ons kabinet en blijf investeren in mensen, ook in moeilijker tijden.

Reinier Rutjens


De Prinsjesdagnieuwsbrief van VNO-NCW en MKB Nederland bevat een eerste overzicht voor ondernemers van de plannen voor het aankomende jaar, de lopende zaken en het economisch beeld zoals deze op Prinsjesdag 2020 door het kabinet bekend zijn gemaakt.

Download de Prinsjesdagnieuwsbrief (pdf)